Polski English Deutch France Czech

Biuletyn Informacji Publicznej Cieszyn na Instagram
Cieszyn na Instagram






Unia

eUrzżd - Elektroniczne Usżugi dla Mieszkażca


Budzet Obywatelski

Cmentarze Komunalne w Cieszynie
System gospodarowania odpadami

Pobierz najnowszy numer Wiadomożci Ratuszowych
Miejski System SMS-owy

Imprezy nadchodzące

Kwiecień 2024
P W Ś C P S N
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Dyżury aptek

Apteka Farmarosa,
ul. Bobrecka 27
tel.: 33 858-27-65
Mapa inwestycji w Cieszynie



Strona pożwiżcona GPR
Gminny Program Rewitalizacji


Strona pożwiżcona kopercie życia

czeski Cieszyn - oficjalny serwis

Szlaki spacerowe » Via Sacra. Kościoły i klasztory w Cieszynie i Czeskim Cieszynie »

Klasztor i kościół sióstr elżbietanek

Zezwolenie biskupa wrocławskiego na założenie wspólnoty klasztornej, 1754 r.

Zezwolenie biskupa wrocławskiego na założenie wspólnoty klasztornej, 1754 r.

Rezydencja  starosty cieszyńskiego, od 1754 r. klasztor sióstr elżbietanek,  fragment planu miasta Frschmanna, 1720 r.

Rezydencja starosty cieszyńskiego, od 1754 r. klasztor sióstr elżbietanek, fragment planu miasta Frschmanna, 1720 r.

Plan sytuacyjny obecnej ul. Matejki, 1833 r.

Plan sytuacyjny obecnej ul. Matejki, 1833 r.

Klasztor sióstr elżbietanek od strony kościoła św. Trójcy  (obecnie ul. Matejki), fot. z końca XIX w.

Klasztor sióstr elżbietanek od strony kościoła św. Trójcy (obecnie ul. Matejki), fot. z końca XIX w.

Kaplica sióstr Elżbietanek przy Rynku, fot. z 1902 r.

Kaplica sióstr Elżbietanek przy Rynku, fot. z 1902 r.

Ołtarz główny kaplicy sióstr elżbietanek, fot. z XIX w.

Ołtarz główny kaplicy sióstr elżbietanek, fot. z XIX w.

Figura św. Anny ze starej kaplicy (obecnie w MŚC)

Figura św. Anny ze starej kaplicy (obecnie w MŚC)

Plan  klasztoru i szpitala sióstr elżbietanek

Plan klasztoru i szpitala sióstr elżbietanek

Klasztor, szpital i kościół sióstr elżbietanek, widokówka z czasów I wojny światowej

Klasztor, szpital i kościół sióstr elżbietanek, widokówka z czasów I wojny światowej

Klasztor, szpital i kościół sióstr elżbietanek, widokówka z początku XX w.

Klasztor, szpital i kościół sióstr elżbietanek, widokówka z początku XX w.

Wnętrze nowej kaplicy, widokówka z 1903 r.

Wnętrze nowej kaplicy, widokówka z 1903 r.

Ołtarz główny kaplicy, widokówka z 1903 r.

Ołtarz główny kaplicy, widokówka z 1903 r.

Apteka szpitalna w okresie I wojny światowej

Apteka szpitalna w okresie I wojny światowej

Sala rentgenowska, fot. z około 1915 r.

Sala rentgenowska, fot. z około 1915 r.

Sala chorych w czasie I wojny światowej

Sala chorych w czasie I wojny światowej

Park  szpitalny klasztoru, fot. sprzed 1918 r.

Park szpitalny klasztoru, fot. sprzed 1918 r.

Kartusz jubileuszowy - detal elewacji klasztoru, fot. z 2007 r.

Kartusz jubileuszowy - detal elewacji klasztoru, fot. z 2007 r.

Dziedziniec klasztoru, fot. z 2008 r.

Dziedziniec klasztoru, fot. z 2008 r.

Wnętrze kościoła – ambona, fot. z 2008 r.

Wnętrze kościoła – ambona, fot. z 2008 r.

Wnętrze kościoła – chór z organami, fot. z 2008 r.

Wnętrze kościoła – chór z organami, fot. z 2008 r.

Witraż przedstawiający Matkę Bożą Królową Pokoju, fot. z 2008 r.

Witraż przedstawiający Matkę Bożą Królową Pokoju, fot. z 2008 r.

Fragment elewacji południowej, fot. z 2008 r.

Fragment elewacji południowej, fot. z 2008 r.

Wejście do kościoła, fot. z 2008 r.

Wejście do kościoła, fot. z 2008 r.

Detal z fasady północnej klasztoru – figura św. Elżbiety, fot. z 2008 r.

Detal z fasady północnej klasztoru – figura św. Elżbiety, fot. z 2008 r.

Detal z południowej ściany kościoła – figura św. Józefa, fot. z 2008 r.

Detal z południowej ściany kościoła – figura św. Józefa, fot. z 2008 r.

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety III Zakonu św. Franciszka zostało założone w Aachen w 1622 r. dla opieki nad chorymi, starcami i ubogimi. W 1736 r. osiadły we Wrocławiu, zakładając m.in. szpital dla kobiet. Tam z ich pracą zapoznała się, pochodząca z Cieszyna, wdowa Maria Frank i jej córka Ksaweria, która została potem elżbietanką. Maria Frank postanowiła urządzić szpital żeński oraz klasztor w Cieszynie, na co w 1753 r. zgodził się biskup wrocławski. Dzięki różnym fundatorom udało im się zakupić od hrabiego Wilczka jego kamienicę na Rynku wraz z ogrodem. Jeden z większych pokoi przemieniono na kaplicę Matki Boskiej Bolesnej, którą poświęcono 16 lipca 1754 r. Jeszcze w tym samym roku poświęcono cmentarz na tyłach klasztoru. Pierwszą przełożoną nowego klasztoru została Magdalena Glenk. W 1761 r. zakupiono sąsiednią mieszczańską kamienicę i przystąpiono do budowy nowego budynku szpitalnego dla kobiet. Jednocześnie powiększono kaplicę, którą konsekrowano w 1773 r. pod wezwaniem św. Józefa. Klasztor i szpital elżbietanek spaliły się doszczętnie w 1789 r. i siostry musiały się przenieść do zameczku w Błogocicach. Swoją siedzibę odbudowały w latach 1791–1793. Klasztor mógł teraz pomieścić 11 sióstr i 13 chorych. Przez cały XIX w., mimo trudnych warunków finansowych klasztoru, w szpitalu sióstr elżbietanek znajdowało opiekę kilkanaście osób, koszt pobytu chorych z Cieszyna w części pokrywały władze miejskie. W 1850 r. elżbietanki założyły filialny kościół i szpital w Jabłonkowie, który usamodzielnił się w 1863 r. 

W 1879 r. wybudowano nową salę, która mogła pomieścić 24 chorych, było to jednak wciąż za mało w stosunku do potrzeb. Na wybudowanie w ogrodzie klasztoru szpitala na 80 łóżek nie zgodziły się władze miejskie. Nabyto więc w 1899 r. realność poza miastem, na drodze do Bobrku, na zboczu zwanym Liburnią, gdzie w latach 1900–1903 (według projektu Johanna Müllera z Opawy pod kierunkiem Antoniego Jonkischa) firma budowniczego Jana Noska wzniosła nowy, obszerny kompleks klasztorny z niezwykle bogatą, neobarokową dekoracją zewnętrzną. Siostry elżbietanki przeniosły się do niego 1 lipca 1903 r. Klasztor sióstr elżbietanek składa się z trzech zasadniczych skrzydeł: głównego długości 101 metrów (wzdłuż ul. Katowickiej) oraz dwóch bocznych o długości 82 metrów. W bocznych ulokowano szpital dla kobiet i dzieci na ponad sto łóżek z centralnym ogrzewaniem parowym oraz ciepłą wodą. Szpital rozbudowano już w 1909 r. Otrzymał prawa publiczne w 1906 r., po 1945 r. został przejęty przez państwo i do 1967 r. działał jako szpital przeciwgruźliczy. Po 1989 r. wrócił w ręce klasztoru. Obecnie nosi nazwę Szpitala Sióstr Elżbietanek. 

W głównym skrzydle znajdują się pomieszczenia klasztorne oraz kaplica pod wezwaniem św. Elżbiety, którą wybudowano w latach 1901–1902. Kaplicę wzniesiono według planów arch. Wiktora Jonkischa w starowiedeńskim stylu neobarokowym. Jego ozdobę stanowi ołtarz główny poświęcony św. Elżbiecie, wykonany przez firmę Rifesser i Stuflesser ze St. Ulrich w Tyrolu. Ambona, ławki, stacje drogi krzyżowej i boczny ołtarz zostały przeniesione ze starej kaplicy. W ołtarzu bocznym został umieszczony obraz św. Franciszka w Porcjunkuli, pochodzący z ołtarza ze starej kaplicy (stary ołtarz został sprzedany do kaplicy cmentarnej na Bobrku). Lewą stronę ołtarza zdobi witraż przedstawiający Chrystusa, ufundowany w 1907 r. Od 1980 r. kaplica przy klasztorze sióstr elżbietanek pełni funkcję kościoła parafialnego a słynny odpust „Porcjunkuli” (2 sierpnia) gromadził i gromadzi pod murami klasztoru wielu wiernych. Klasztor jest domem generalnym Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety III Zakonu św. Franciszka. 

Wracamy do miasta ul. Bobrecką, obecnie pełną samochodów i pieszych. Kiedyś była to polna droga prowadząca do podcieszyńskiej wsi Bobrek, gdzie wielu cieszyńskich mieszczan miało swoje ogrody lub folwarki. Trzymamy się ul. Bobreckiej, mijając skrzyżowanie z ul. Korfantego aż do końca, do ulicy Kochanowskiego, gdzie skręcamy w lewo, a u jej wylotu w prawo, w ul. Szersznika. Po dalszych kilkunastu krokach dochodzimy do kościoła św. Krzyża. 


Urzżd Miejski, Wydziaż Kultury i Promocji Miasta promocja2@um.cieszyn.pl