29. Wacław III Adam * 1524 + 1579

      Był pogrobowcem, jako iż jego ojciec, Wacław II, zmarł na kilka miesięcy przed narodzeniem się syna. We wczesnym dzieciństwie wychowywał go dziadek, książę Kazimierz. Po jego śmierci, na mocy decyzji księcia, opiekę nad nim przejął magnat czeski, Jan z Pernstejnu, w zamian za obietnicę małżeństwa księcia z córką Pernstejna, Marią. Do 1540 r. życia spędzał wiele czasu na dworze cesarskim we Wiedniu. 10 lutego 1540 r. ożenił się ze wspomnianą córką Jana z Pernstejnu, dotrzymując zobowiązania dziadka, księcia Kazimierza. Z tego małżeństwa urodził się syn Fryderyk, oraz córki Anna i Zofia. Pernstejnówna, podobnie jak być może jej ojciec, była protektorem protestantyzmu w księstwie cieszyńskim, jakkolwiek, jak się zdaje, rola jej ojca jako mecenasa nowego wyznania jest bardzo przesadzona.
      Po śmierci Marii Wacław III ożenił się powtórnie, 25 listopada 1567 r., tym razem z Katarzyną Sydonią (* ok. 1550 + VI/VII 1594), córką księcia saskiego Franciszka I. Z tego małżeństwa urodziło się trzech synów, a mianowicie Chrystian August, Adam Wacław i Jan Albrecht, oraz trzy córki: Maria Sydonia, Anna Sybilla i trzecia, nieznana z imienia, która zmarła jako niemowlę. Po śmierci męża sprawowała regencję w imieniu małoletniego syna Adama Wacława. Popierała reformację w księstwie cieszyńskim. W roku osiągnięcia przez syna pełnoletności wyszła za mąż za nadżupana trenczyńskiego Emeryka Forgacha. Po śmierci została pochowana w klasztorze w Lubiążu.
      Pod rządami Wacława III księstwo cieszyńskie przeżywało okres stabilizacji, jakkolwiek musiało ponieść znaczny wysiłek finansowy związany z wojnami tureckimi i koniecznością budowy szańców obronnych w Jabłonkowie. Ich celem było udaremnienie ewentualnego wtargnięcia Turków na Śląsk. W 1573 książę kandydował bezskutecznie do godności króla polskiego.
      Nie jest prawdą, jak często pisze się w pracach historyków, że już za opiekuńczych rządów Jana z Pernstejnu w księstwie cieszyńskim zapanowała Reformacja: księża katoliccy funkcjonowali tutaj w sposób nieskrępowany (w tym również na dworze książęcym) do 1540 roku. W istocie po tej dacie rozpoczyna się Reformacja, czego w przypadku Cieszyna najbardziej widocznym przykładem było rozwiązanie klasztoru bernardynów i dominikanów, zaś w księstwie nieco później klasztoru benedyktynów w Orłowej.

/K. Jasiński: Rodowód, s. 197-199, M. Kasperlik: Herzog Wenzel, passim, I. Panic: Wybrane zagadnienia, s. 7-11/.