Teatr

Na początku XX wieku dla rozwijającego się Cieszyna nie wystarczała już położona za ratuszem sala teatru (obecnie Kino Piast przy ul. Ratuszowej) czy „Sala arcyksięcia Eugeniusza” w hotelu „Austria”. Cieszyńscy kupcy, rzemieślnicy i przedsiębiorcy, przy współudziale władz miejskich, postanowili wybudować teatr odpowiadający nowym potrzebom. Inicjatywa ta była także efektem wzmagającej się walki narodowej na terenie Cieszyna teatr ten miał stać się ośrodkiem niemieckiej kultury w mieście. W roku 1902 powstało prywatne Stowarzyszenie Budowy Teatru (Theaterbauverein), które zebrało skrzętnie pół miliona koron. Stowarzyszenie zwróciło się do cieszącego się międzynarodową renomą, doświadczonego atelier architektonicznego „Fellner & Helmer” w Wiedniu, wyspecjalizowanego w budowie teatrów. To słynne w całej Europie atelier założył w 1872 r. Ferdinand Fellner wraz z Hermannem Helmerem. Do 1915 roku wybudowali oni w całej Europie ponad 200 obiektów – zamków i pałaców, willi i domów czynszowych, hoteli, fabryk, banków i domów towarowych. W liczbie tej mieści się także 48 teatrów, m. in. w Wiedniu, Augsburgu, Salzburgu, Karlsbadzie, Zurychu, Berlinie a na ziemiach polskich w Stanisławowie, Toruniu i Łańcucie.

Po licznych konsultacjach i zatwierdzeniu planów w 1908 roku przystąpiono do budowy cieszyńskiego teatru. Głównym wykonawcą była cieszyńska firma budowlana Eugena Fuldy, w pracach budowlanych brał także udział berlińsko – wiedeński przedsiębiorca Hugo Baruch wyspecjalizowany w stawianiu scen teatralnych oraz dostarczająca konstrukcji z żelazobetonu firma „Pittel & Brausewetter” z Wiednia. Teatr wzniesiony został na miejscu, gdzie do końca XVIII wieku był zlokalizowany pierwszy w mieście kościół parafialny a później bezstylowy gmach koszarowy. Prace budowlane zakończono w 1909 roku. Nowocześnie wyposażone wnętrze posiadało 770 miejsc (obecnie 630), obrotową scenę, żelazną kurtynę przeciwpożarową, własną kotłownię centralnego ogrzewania i elektrownię, magazyn dekoracji i kostiumów, salę baletową oraz garderoby. Teatr cieszyński cechuje zmodernizowany późny barok odzwierciedlający modne w tym okresie nadanie secesyjnej stylistyki XVIII wiecznym pierwowzorom. Zaowocowało to niezwykle miękką, o wielu załamanych gzymsach i łukach architekturą zewnętrzną oraz wnętrzami widowni i foyer o białych ścianach i bogatych złotych sztukateriach, przydających im wiele uroku i splendoru. Uroczysta inauguracja nowego teatru odbyła się 24.IX.1910 roku, zaś Stowarzyszenie Budowy Teatru przekształciło się w Niemieckie Stowarzyszenie Teatralne (Deutscher Theaterverein), które teatrem zarządzało. Wielkim wydarzeniem dla teatru była wizyta młodego arcyksięcia Karola Franciszka Józefa i jego żony księżniczki Zyty de Bourbon – Parma, od 1916 roku ostatniego cesarza i cesarzowej Austrii. Przybyli do Cieszyna 16 marca 1912 roku, kilka miesięcy po swym ślubie, podczas podróży do Kołomyi w Galicji. Po odpoczynku na zamku i uroczystej kolacji, na specjalne życzenie arcyksięstwa wystawiono wieczorem w cieszyńskim teatrze operetkę Lehara „Ewa”. Szczelnie wypełniona elegancką publicznością widownia na stojąco powitała dostojnych gości, którym w dworskiej loży dyrektor teatru Oskar Gärtner wręczył program wydrukowany złotymi literami na białym jedwabiu. Przed północą, po zakończeniu spektaklu, arcyksiążę Karol w gorących słowach podziękował cieszynianom za prawdziwie wiedeński wieczór. Repertuar „Teatru Niemieckiego w Cieszynie” (Deutsches Theater in Teschen) był niemieckojęzyczny, jednakże ze względów ekonomicznych stowarzyszenie było zmuszone wynajmować teatr także na polskie przedstawienia. Po II wojnie światowej teatr otrzymał imię Adama Mickiewicza.