Zabytki

fot. R. Karpińska

fot. A. Karpiński

fot. R. Karpińska

''Nowy'' Cmentarz Żydowski, ul. Hażlaska

J. Spyra
       Powstał na gruntach jakie żydowska gmina wyznaniowa w Cieszynie kupiła w 1898 r. od Andrzeja Folwarcznego, kilkadziesiąt metrów powyżej dotychczas użytkowanego cmentarza. Jednak na skutek protestu sąsiadów oraz kwestii formalnych został oficjalnie oddany do użytku dopiero w 1907 r. Pracami budowlanymi kierował cie-szyński budowniczy Alojzy Jedek, autorem planów był słynny architekt z Wiednia Jakub Gartner. On też jest autorem planów umiejscowionego w centrum i urządzonego z wielkim rozmachem domu przedpogrzebowego. Nowy cmentarz żydowski powstał dzięki finansowemu wsparciu ówczesnego prezesa gminy J. Ph. Glesingera. Był on też jedną z pierwszych osób pogrzebanych na nowym kirkucie, bowiem zmarł w 1909 r. Upamiętnia go monumentalny grobowiec, który kryje też szczątki innych członków jego rodziny. Aż do II wojny światowej cmentarz służył gminie wyznaniowej w Cieszynie, opiekowała się nim, podobnie jak starym cmentarzem, rodzina Presser, mieszkająca przy starym domu przedpogrzebowym. Cmentarz liczy ponad 1 hektar powierzchni.
       W czasie okupacji oba cmentarze zostały skonfiskowane na rzecz III Rzeszy, ale szczęśliwie ocalały. Po wojnie cmentarzem opiekowała się Kongregacja Wyznania Mojżeszowego w Cieszynie, obecnie jej właścicielem jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej. Ostatni pochówek odbył się na nowym cmentarzu w 1958 r. Cmentarz uległ po II wojnie dewastacji w bardzo dużym stopniu.